Autor: Kancelaria

Dnia 8 sierpnia 2022 roku na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt kolejnej w ostatnich latach znaczącej nowelizacji Kodeksu spółek handlowych. Projekt Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i niektórych innych ustaw znajduje się obecnie na etapie opiniowania, ale zgodnie z jego treścią wejście w życie zdecydowanej większości przewidzianych w nim zmian zostało określone na dzień 31 stycznia 2022 r.

Projekt stanowi implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2019/2121 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek oraz dyrektywy 2019/1151 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającej dyrektywę 2017/1132 w odniesieniu do stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek. Jednocześnie projekt stanowi wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia z dnia 25 października 2017 r. sygnatura: C-106/16 – POLBUD.

Projekt przewiduje w szczególności następujące zmiany:

/ Dopuszczalność przeniesienia siedziby spółki kapitałowej do państw UE oraz EOG bez przeprowadzania likwidacji spółki;

/ Wprowadzenie nowej instytucji podziału przez wyodrębnienie – przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę lub spółki za udziały lub akcje spółki lub spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona;

/ Wprowadzenie nowych rodzajów transgranicznych czynności reorganizacyjnych spółek – tj. transgranicznego podziału i transgranicznego przekształcenia spółki;

/ Zmiany dotyczące spółki komandytowo-akcyjnej – spółka taka będzie odtąd uprawniona do uczestnictwa w procesach połączenia spółek jako spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana oraz do uczestnictwa w procesach podziału jako spółka dzielona lub spółka nowo zawiązana w wyniku podziału;

/ Zmiany dotyczące spółki komandytowo-akcyjnej – spółka taka będzie odtąd uprawniona do uczestnictwa w procesach połączenia spółek jako spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana oraz do uczestnictwa w procesach podziału jako spółka dzielona lub spółka nowo zawiązana w wyniku podziału;

/ Nowa forma uproszczonego połączenia spółek – bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada w sposób bezpośredni lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje łączących się spółek albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach;

/ Nowe mechanizmy ochrony wierzycieli, wspólników oraz pracowników spółek biorących udział w transgranicznych procesach reorganizacyjnych;

/ Wprowadzenie systemu integracji rejestrów w ramach Centralnej Informacji KRS – w systemie będą udostępniane istotne informacje i dokumenty dotyczące transgranicznych procesów reorganizacyjnych, a także informacje dotyczące osób objętych zakazem pełnienia funkcji w organach spółek ze względu na popełnione przestępstwa, wpis do rejestru dłużników niewypłacalnych lub decyzję Komisji Nadzoru Finansowego;

/ Nowe uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie kontroli transgranicznych procesów reorganizacyjnych spółek – PIP uzyska uprawnienie do wnoszenia swoich uwag, w ramach wydawania zaświadczenia o zgodności z prawem połączenia, przekształcenia i podziału transgranicznego, w terminie jednego miesiąca od dnia złożenia przez spółkę wniosku o wydanie właściwego zaświadczenia.

Projektowane zmiany przewidują wprowadzenie do polskiego porządku prawnego szeregu użytecznych rozwiązań w zakresie krajowych i transgranicznych czynności reorganizacyjnych spółek. Nowe instytucje prawne pozwolą m. in. znacząco ułatwić realizację takich złożonych i jednocześnie bardzo istotnych pod względem biznesowym procesów, jak dokonanie migracji spółki do innego państwa UE lub EOG. Z drugiej jednak strony nowe obowiązki informacyjne związane z planowanym zwiększeniem transparentności procesów transgranicznych mogą spowodować, że okres realizacji tych procesów będzie znacznie dłuższy niż w przypadku krajowych czynności reorganizacyjnych.

Z dumą informujemy, iż nasze prawniczki – Justyna Dulewicz, Dominika Guz oraz Monika Niechoda pomyślnie zdały egzaminy wstępne na aplikacje adwokacką i radcowską.
Serdecznie gratulujemy, witamy w gronie aplikantów oraz życzymy sukcesów w dalszej pracy zawodowej.

W dniu 27 września bieżącego roku na stronie Sejmu opublikowano Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Projekt został obecnie skierowany do opinii Biura Legislacyjnego.

Projekt ustawy przewiduje m.in.:

/ Zmianę w zakresie właściwości Sądów Okręgowych w sprawach majątkowych – Sądy Okręgowe mają rozpoznawać sprawy, w których wartość przedmiotu sporu przekracza sto tysięcy złotych.

/ Możliwość udzielenia pełnomocnictwa do niektórych czynności procesowych w postaci upoważnienia do odbioru pism sądowych, które można będzie udzielić każdej osobie fizycznej.

/ Orzekanie przez Sąd z urzędu o obowiązku zapłaty odsetek od zasądzonych kosztów procesu.

/ Obowiązek wyraźnego wyodrębnienia oświadczeń, twierdzeń oraz wniosków w piśmie wnoszonym przez profesjonalnego pełnomocnika. Wnioski dowodowe zgłoszone tylko
w uzasadnieniu mają nie wywierać żadnych skutków prawnych.

/ W przypadku bezskuteczności doręczenia pozwu, Powód ma zostać zobowiązany do doręczenia pozwu za pośrednictwem komornika wyłącznie, gdy Pozwanym jest osoba fizyczna – chyba, że aktualność wskazanego w pozwie adresu zamieszkania Pozwanego nie budzi wątpliwości. Wówczas przyjmuje się fikcję doręczenia.

/ Doręczenie korespondencji sądowej przez komornika ma również rozciągać się poza granice kraju.

/ Usunięcie z regulacji dotyczącej składania pism procesowych w placówce pocztowej zapisu dotyczącego formy przesyłki. Obowiązujące obecnie przepisy przewidują, że złożenie pisma procesowego jedynie w formie przesyłki poleconej wywiera skutek równoznaczny z wniesieniem pisma do sądu.

/ Podstawą zarzutu potrącenia może być również wierzytelność o zwrot spełnionego świadczenia przysługująca jednemu z dłużników solidarnych wobec pozostałych współdłużników.

/ Możliwość wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym, na którym zamknięto rozprawę.

/ Możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie, którego przedmiotem jest sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa.

/ W przypadku gdy przepis szczególny wskazuje, że na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, nie określając jednocześnie, który sąd ma je rozpoznać, zażalenie ma rozpoznawać sąd drugiej instancji.

/ Brak obowiązku wskazania adresu poczty elektronicznej w postępowaniu gospodarczym.

/ Wprowadzenie działu poświęconego postępowaniu z udziałem konsumentów tj. w sprawach o roszczenia konsumenta przeciwko przedsiębiorcy oraz o roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi, o ile konsument ten jest stroną postępowania.

/ Możliwość doręczania odpisów pism w postępowaniu egzekucyjnym przez komornika
za pośrednictwem ePUAP, na wniosek strony.

/ Braki w składzie organów dłużnika nie będą stanowiły podstawy do zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Jeżeli zaistnieje konieczność ochrony interesów, sąd z urzędu ustanowi kuratora po przekazaniu przez komornika informacji w tym przedmiocie wraz z aktami sprawy.

/ Strony będą miały możliwość poddania sprawy zawisłej przed sądem pod rozstrzygnięcie sądu polubownego aż do prawomocnego zakończenia sprawy.

Projektowane zmiany należy w większej mierze ocenić pozytywnie, gdyż rozstrzygają kwestie, będące przedmiotem licznych sporów, jak np. zachowanie terminu sądowego w przypadku złożenia pisma procesowego w formie paczki, a nie listu poleconego, z uwagi na objętość oraz wagę pisma
i załączników. Zdecydowanie kontrowersyjną kwestią wydaje się realizowane bezpośrednich doręczeń przez komorników sądowych również poza granicami kraju, podczas gdy czynności te można byłoby rozwiązać w trybie pomocy prawnej w porozumieniu z danym krajem. Proponowana zmiana w tym zakresie niewątpliwie naraża stronę powodową na poniesienie wysokich kosztów z uwagi na obowiązek uiszczenia zaliczki na poczet takowego doręczenia, co w większości przypadków może prowadzić do uniemożliwienia powodowi realizacji przysługujących mu praw.

W dniu 24 sierpnia 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta uchyliła obowiązujący w okresie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii zakaz potrącania kar umownych oraz dochodzenia zaspokojenia z zabezpieczenia, zastrzeżonych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umów w sprawach zamówień publicznych, przewidziany w art. 15r¹ tzw. ustawy Covidowej.

Jednocześnie ustawa uchylająca wprowadza pewne ograniczenia w dochodzeniu kar umownych w przypadku zdarzeń w postaci niewykonania lub nienależytego wykonania umowy PZP. Jeśli zdarzenie miało miejsce:

• do dnia 31 grudnia 2020 r., można dokonać potrącenia kary umownej lub dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia nie wcześniej niż od dnia 1 października 2022 r.,
• w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r., można dokonać potrącenia kary umownej lub dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2023 r.,
• w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 24 sierpnia 2022 r., można dokonać potrącenia kary umownej lub dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia nie wcześniej niż od dnia 1 kwietnia 2023 r.

W uzasadnieniu projektu ustawy Ustawodawca powołał się na problematyczność dotychczasowych regulacji i pojawiające się postulaty ich zmiany bądź uchylenia. Ustawodawca zwrócił uwagę, że utrzymanie obowiązujących rozwiązań miałoby negatywne skutki dla wykonawców, gwarantów, a także dla zamawiających, którzy mogą mieć problemy z wyegzekwowaniem skumulowanych kar umownych. Ponadto uzasadniając wprowadzenie terminowego ograniczenia w dochodzeniu kar umownych lub zaspokojenia z zabezpieczenia wskazano, iż ma ono na celu umożliwienie dłużnikom przygotowania się do spłaty zobowiązań.

Do pierwszego czytania w Sejmie skierowano Senacki projekt ustawy o zmianie kodeksu postępowania karnego. Projekt ustawy przewiduje jedynie zmianę kodeksu w zakresie terminu do sporządzenia apelacji  – ma on wynosić 30 dni w przypadku, gdy termin do sporządzenia uzasadnienia wyroku został przedłużony. Sąd ma mieć obowiązek zawiadomienia o przedłużonym terminie stronę, doręczając jej wyrok wraz z uzasadnieniem. W przypadku błędnego wskazania terminu przez Sąd i zastosowania się do niego przez Stronę, apelacja ma być uważana za wniesioną w terminie.

Na gruncie obowiązujących przepisów, termin do wniesienia apelacji w sprawach karnych wynosi 14 dni od daty doręczenia stronie wyroku z uzasadnieniem, bez względu na fakt czy termin na sporządzenie przez Sąd uzasadnienia wyroku był przedłużony.

W uzasadnieniu ustawy dostrzeżono obowiązującą rozbieżność pomiędzy uprawnieniami Sądu do skorzystania z wydłużonego terminu do sporządzenia uzasadnienia w sprawach wielotomowych i szczególnie zawiłych, a brakiem takowej możliwości Strony, co może powodować trudności w sporządzeniu rzetelnej i skutecznej apelacji. Projektowaną zmianę należy zatem ocenić pozytywnie, tym bardziej w świetle analogicznego rozwiązania na gruncie procedury cywilnej, zgodnie z którym w takich przypadkach wydłużono termin na sporządzenie apelacji do 3 tygodni.