Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców

W dniu 13 września 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji (nr 400) opublikowano projekt nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców. Projekt został skierowany do uzgodnień międzyresortowych, a datę jego przyjęcia wyznaczono jeszcze przed końcem bieżącego roku.

Obecnie kwestie związane z powierzaniem pracy obywatelom państw trzecich regulowane są przez  ustawę z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 690, z późn. zm.). Za sprawą projektowanej ustawy nastąpi również implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które było odpowiedzialne za przygotowanie projektu zapewnia, że nowe regulacje oparte zostały na dotychczas obowiązujących zasadach w zakresie dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy. Planowane jest także wprowadzenie nowych rozwiązań, mających na celu ułatwienie zatrudniania osób spoza terytorium Unii Europejskiej oraz usprawnienie i skrócenie procedury wydawania zezwoleń na pracę.

Projekt ustawy przewiduje między innymi:

/ Pełną elektronizację procedury udzielania zezwoleń – wnioski będą składane wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego pod adresem www.praca.gov.pl;

/ Brak instytucji przedłużenia zezwolenia na pracę – alternatywą będzie usprawnienie procedury wydania nowego zezwolenia na pracę, jeżeli cudzoziemiec wykonywał pracę zgodnie z poprzednio wydanym zezwoleniem na pracę;

/ Rezygnację z tzw. testu rynku pracy (w aktualnym stanie prawnym przed wydaniem zezwolenia konieczne jest sprawdzenie, czy na lokalnym rynku pracy nie ma bezrobotnych, którzy z pierwszeństwem przed cudzoziemcami mogliby zostać zatrudnieni na oferowanym przez podmiot zatrudniający stanowisku);

/ Skrócenie maksymalnego okresu zezwolenia na pracę z 3 lat do 1 roku, jeżeli:(i) podmiot zatrudniający składający wniosek prowadzi działalność gospodarczą przez okres krótszy niż rok;
(ii) czas pracy nie będzie przekraczał ½ etatu lub 20 godzin tygodniowo;
(iii) cudzoziemiec będzie wykonywał pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej;

/ Brak konieczności zmiany lub udzielenia nowego zezwolenia na pracę, m. in. w sytuacji, gdy wymiar czasu pracy lub liczba godzin pracy w tygodniu lub miesiącu zwiększy się, przy jednoczesnym proporcjonalnym wzroście wynagrodzenia (wystarczające będzie powiadomienie organu, który udzielił zezwolenia na pracę);

/ Obligatoryjną odmowę udzielenia zezwolenia na pracę, gdy podmiot zatrudniający nie opłaca składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne lub zaliczek na podatek dochodowy;

/ Zmianę nazwy oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi na oświadczenie o zatrudnieniu cudzoziemca;

/ Rejestrowanie oświadczeń o zatrudnieniu cudzoziemca w ewidencji przez starostę (obecnie są to powiatowe urzędy pracy);

/ Stworzenie narzędzia pozwalającego na weryfikację, czy podmiot ubiegający się o wydanie zezwolenia nie był uprzednio karany za nielegalne powierzanie wykonywania pracy cudzoziemcom;

/ Wprowadzenie nowego sposobu wymierzania kar za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców – uzależnienie wysokości kary od liczby nielegalnie zatrudnianych osób (500 zł za każdego nielegalnie zatrudnionego cudzoziemca).

Zmiany przewidujące uproszczenie procedury zatrudniania cudzoziemców w przeważającej mierze są opiniowane pozytywnie i popierane są zwłaszcza przez pracodawców. Projektowane rozwiązania stanowią odpowiednią reakcję ustawodawcy na stale rosnący popyt na pracę cudzoziemców.

Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, poza pojedynczymi regulacjami, których wejście w życie zostało odroczone do 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.