Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane

Wciąż trwają prace nad przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane i niektórych innych ustaw z dnia 3 października 2022 r. (dalej: „Projekt”). Zgodnie z pierwotnymi założeniami Projektu, zmiany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1846, dalej: „Ustawa”) miały wejść w życie już od dnia 1 stycznia 2023 r. Ze względu jednak na aktualny stan procesu legislacyjnego, a w szczególności niezakończone opiniowanie Projektu przez szereg komitetów Rady Ministrów oraz Komisję Prawniczą, wyżej wskazany termin wejścia w życie nie został utrzymany i obecnie trudno ocenić kiedy ostatecznie projektowane zmiany zaczną obowiązywać.

Na nowelizację oczekują w szczególności indywidualni, mali inwestorzy budowlani, wobec których aktualizacja przepisów Ustawy przewiduje szeroki zakres udogodnień oraz mechanizmów zabezpieczających ich prawa. Wśród najważniejszych zmian w przepisach należy wskazać zwłaszcza:

/ Rozszerzenie zwolnienia z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę także w odniesieniu do wolnostojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych nie więcej niż dwukondygnacyjnych, mających powierzchnię zabudowy powyżej 70 m² i których budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora (dodany art. 29 ust. 1 pkt 1b Ustawy). W obecnym stanie prawnym powierzchnia zabudowy do 70 m² stanowi ustawowy limit, natomiast w przypadku większych budynków nie przysługuje zwolnienie z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. W świetle art. 29 ust. 1 pkt 1b budowa budynków o powierzchni powyżej dotychczasowego limitu będzie wymagała jedynie zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej;

/ Wprowadzoną w nowelizacji art. 53c ust. 1 pkt 1 Ustawy możliwość przystąpienia do użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego po zakończeniu jego budowy z chwilą złożenia przez kierownika budowy oświadczenia o zakończeniu budowy i możliwości przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego – nie będzie konieczne uprzednie występowanie o pozwolenie na użytkowanie;

/ Wprowadzenie funkcjonalności portalu e-Budownictwo w postaci Bazy Projektów Budowlanych (art. 79l Ustawy). Zgodnie z projektowanym art. 79m w Bazie Projektów Budowlanych będą gromadzone projekty budowlane, w tym projekty zagospodarowania działki lub terenu, projekty architektoniczno-budowlane i projekty techniczne, sporządzone w postaci elektronicznej, zamieszczone przez użytkowników kont. Zamieszczenie projektów zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego w Bazie Projektów Budowlanych zwolni inwestorów z obowiązków dołączania takich projektów do wniosków o udzielenie pozwolenia na budowę.

/ Informatyzację procedur związanych z udzieleniem pozwoleń na budowę i pozwoleń na rozbiórkę budynków – zgodnie ze zmianami przewidzianymi w Projekcie składanie wniosków o wydanie pozwoleń będzie możliwe za pośrednictwem portalu e-Budownictwo;

/ Przywrócenie rzeczoznawstwa budowlanego oraz dodanie sporządzania opracowań technicznych dotyczących obiektów budowlanych jako samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (dodane art. 12 ust. 1 pkt 5a oraz pkt 5b);

/ Rozszerzenie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, w szczególności w związku z wydłużeniem okresu przedawnienia wynikającego z art. 100 Ustawy. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu nie będzie możliwe wszczęcie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie po upływie 3 lat od dnia powzięcia przez organ nadzoru budowlanego wiadomości o popełnieniu czynu powodującego tę odpowiedzialność i po upływie 10 lat od popełnienia czynu. W obecnym stanie prawnym wszczęcie postępowania nie jest możliwe po upływie 6 miesięcy o powzięcia informacji przez organ nadzoru oraz po upływie 3 lat od zakończenia prac lub wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku. Ponadto zgodnie z projektowanym art. 97 ust. 1a doprecyzowano moment wszczęcia postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie na moment złożenia właściwego wniosku przez organ nadzoru budowlanego, który w tym postępowaniu na mocy art. 97 ust. 1b uzyska status strony.

Projektowane zmiany należy ocenić jako szczególnie korzystne dla inwestorów indywidualnych, zwłaszcza tych realizujących projekty budowlane na prywatne potrzeby. Jednocześnie przedłużające się prace nad nowelizacją Ustawy tworzą stan niepewności prawa i skutkują wstrzymaniem wielu inwestycji budowlanych planowanych przez inwestorów, którzy będą mogli skorzystać z przewidzianych w nowelizacji udogodnień. Ze względu na powyższe, pozostaje wyrazić nadzieję, że proces legislacyjny Projektu zostanie przyspieszony na początku 2023 roku i tym samym wejście w życie projektowanych zmian nie zostanie znacząco odłożone czasie.